De blogberichten van de Déjà Vu
Vera Furth
‘ASIELADVOCATEN ZIJN NSB’ERS’, klonk de titel van een nogal dubieuze column in de Metro. Zo kwam Ebru Umar twee weken geleden in opspraak met haar meningen rondom het kinderpardon. Geaarde kinderen wegsturen is sadisme, aldus Umar. Vervolgens wijst zij haar vinger niet alleen naar het hele Nederlandse asielsysteem, maar ook naar de asieladvocaten. Door ‘met mensenlevens te spelen, verwachtingen te creëren en drama in gezinnen te veroorzaken’, zouden zij nog fouter zijn dan NSB’ers in de Tweede Wereldoorlog. Ook asielouders vormen de bad guys in het verhaal. Gelukkig weet Umar daar een oplossing voor; asielzoekers in afwachting van hun procedure, moeten verplicht gesteriliseerd worden.
Wie de ironie hier nog niet van inzag, kan dit vinden in het redelijk duldende antwoord van de Vereniging Asieladvocaten & -Juristen Nederland; ‘Het bestuur wijst erop dat het steriliseren van asielzoekers, zoals gesuggereerd door mw. Umar, internationaal als een misdrijf tegen de menselijkheid wordt aangemerkt, zoals gepleegd in onder meer Nazi-Duitsland.’ Het is echter niet de eerste keer dat de VAJN zich moet verdedigen. Afgelopen week uitte staatssecretaris Mark Harbers zijn kritiek op de manier waarop asieladvocaten misbruik zouden maken van bestaande rechterlijke procedures en voor valse hoop bij asielzoekers zouden zorgen. In een recent opiniestuk van de Volkskrantmeent Martin Sommers zelfs dat het asiel een verdienmodel is, maar dat geen advocaat dat ooit openlijk zal erkennen.
Noem mij naïef, maar het zwartmaken van asieladvocaten staat naar mijn mening niet ver van het aanvallen van hulpverleners tijdens Oud en Nieuw. Onbegrijpelijk. Net zoals je bij een geschiedenisstudent kan inbeelden dat zijn of haar studiekeuze niet op het toekomstige salaris gebaseerd zal zijn, kiezen vers afgestudeerde juristen vast niet voor de asieladvocatuur omdat dit hen zo belachelijk veel geld gaat opleveren. Sterker nog, rechtsbijstand bij opvolgende aanvragen worden meestal niet eens vergoed, tenzij nieuwe omstandigheden opspelen. Zelfs dan doet de beloning bij afwijzing van de aanvraag echter af aan de hoeveelheid uur die er meestal in gestoken wordt. Als het de juristen om het geld zou gaan, waren ze wel bedrijfsjurist geworden.
Daarnaast is het voor asieladvocaten verplicht het belang van hun cliënten te dienen om niet tuchtrechtelijk aansprakelijk gesteld te worden. Al wint maar één op de tien asielzoekers het beroep, dan kan die kleine kans een wereld van verschil uitmaken voor deze persoon en dat begrijpen asieladvocaten ook. Desalniettemin zoeken zij volgens het proefschrift van Tamara Butter, docent rechtssociologie aan de Radboud Universiteit, continu een balans tussen cliëntbelang en het publieke belang, namelijk een goede rechtsbedeling. Dit laatste komt naar voren bij extreem kansloze zaken of wanneer de cliënt bijvoorbeeld liegt om tijd te rekken. In dat geval zal de advocaat adviseren om niet verder te procederen om de cliënt geen ‘valse hoop te geven’.Butter merkt in haar onderzoek op dat asieladvocaten die toch een kansloze procedure starten, dit doen omwille van een extreem kwetsbare cliënt of op grond van het publiek belang, namelijk het forceren van een doorbraak in de volgens hen onrechtvaardige jurisprudentie. Butter: ‘Leidt een strikte toepassing van de wet tot onrechtvaardige uitkomsten, dan prevaleert de persoonlijke moraal en worden eerder de grenzen opgezocht van wat beroepsethisch en wettelijk acceptabel is.
Asieladvocaten uitmaken voor NSB’ers of geldwolven lijkt mij niet alleen onbegrijpelijk, maar dus ook misplaatst. Wanneer er dan toch met misplaatste vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog wordt gestrooid, zou er ook eens over verzetshelden gesproken kunnen worden.
